Alfabetyzm wizualny. Teoria i praktyka

Wydział Edukacji Artystycznej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, Instytut Socjologii UAM oraz Polski Komitet Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania przez Sztukę InSEA serdecznie zapraszają do wzięcia udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej zatytułowanej Alfabetyzm wizualny. Teoria i praktyka, która odbędzie się 19 i 20 stycznia 2012 w Domu Pracy Twórczej i Wypoczynku UAM w Obrzycku.

Zgłoszenie, za pośrednictwem formularza oraz abstrakt wystąpienia (1000 znaków) przesłać drogą mailową na adres: zgloszenia@alfabetyzm-wizualny.pl do dnia 31.10.2011.

Akceptacja referatu zostanie potwierdzona do dnia 15.11.2011.

Przewiduje się publikację wygłoszonych podczas konferencji prac po uzyskaniu pozytywnej opinii recenzentów w formie artykułów w czasopiśmie naukowym (9 pkt. MNiSzW) oraz publikację zwartą pod redakcją (3 pkt. MNiSzW).


Alfabetyzm wizualny (ang. visual literacy) to najogólniej ujmując umiejętność „czytania” i interpretacji komunikatów obrazowych, ale też zdolność do ich tworzenia oraz posługiwania się nimi. Umiejętność, którą definiowano w różnorodny sposób, uwzględniający specyfikę dyscyplin posługujących się tym pojęciem oraz wpisujących odczytywanie obrazów w szersze procesy edukacyjne, semiotyczne, komunikacyjne czy społeczne.

Mimo, iż pojęcie alfabetyzmu wizualnego jest relatywnie nowe (zaczęto się nim posługiwać pod koniec lat 60. XX wieku), to sama umiejętność interpretacji i używania różnych obrazów- znaków ikonicznych stanowiła od wieków istotny element życia społecznego i kulturalnego. Specyficzne formy alfabetyzmu wizualnego były wysoko cenione przez kulturę zachodnią, zwłaszcza w odniesieniu do sztuk pięknych, inne jego elementy były wpleciony w codzienne praktyki, zdolności konieczne dla skutecznej adaptacji do rzeczywistości. Po obrazy od zawsze sięgali nauczyciele, chcący skutecznie przekazać wiedzę, ale też imagolodzy, których celem było uwodzenie jednostek i podporządkowanie ich sobie. Umiejętność czytania obrazów, ich tworzenia, posługiwania się nimi wydaje się być uniwersalnym warunkiem uczestnictwa w życiu społecznym, ale też tym aspektem naszej wiedzy o świecie, który sprawia, iż stajemy się podmiotami, zdolnymi do podejmowania samodzielnych decyzji.

Zwłaszcza dziś, gdy obrazy nie mają swojego wyraźnie zdefiniowanego twórcy i celu, gdy krążą w globalnych sieciach, poruszane przez nasze działania, pojawia się konieczność rozwijania nie tylko rozumienia, ale także krytycznej interpretacji obrazów. Ta ostatnia bowiem daje szansę, iż jednostki nie staną się tylko środkami wprawiania obrazów w ruch, ale też ich gatekeeperami, recenzentami, współtwórcami, a tym samym aktywnymi uczestnikami współczesnej kultury.

Nieprzypadkowo więc dyskusja tocząca się wokół alfabetyzmu wizualnego, stała się dziś dyskursem na tyle ważnym, że implementowanym w praktykę edukacyjną i społeczną. W konsekwencji programy szkolne w wielu krajach Europy, Stanach Zjednoczonych czy Australii starają się integrować umiejętności wizualne kształtowane przez poszczególne przedmioty oraz pokazywać uczniom możliwość krytycznej, a zarazem twórczej postawy wobec form komunikacyjnych opartych na obrazie.

Mimo, że samo pojęcie alfabetyzmu wizualnego jest słabo obecne w refleksji polskiej humanistyki, to jednocześnie stanowi ono ważny element praktyki edukacyjnej. Dlatego też naszą Konferencją chcielibyśmy rozpocząć ogólnopolską dyskusję poświęconą spektrum zagadnień wiążących się z alfabetyzmem wizualnym. Zapraszamy Państwa do udziału w debacie, która ma przyczynić się do recepcji samego pojęcia i, co bardziej istotne, wpłynąć na polską praktykę edukacyjną i społeczną.

Proponujemy, aby referaty dotyczyły następujących zagadnień:

Co to jest alfabetyzm wizualny? Spory wokół pojęcia.

Teoria i praktyka alfabetyzmu wizualnego

Obrazy i/ jako język (?)

Alfabetyzm wizualny a nowe media

Alfabetyzm wizualny w społeczeństwie zmediatyzowanym

Kompetencje wizualne- sposoby definiowania i rozumienia pojęcia

Alfabetyzm wizualny w praktykach edukacyjnych

Kompetencje wizualne wobec reklamy

Alfabetyzm wizualny a kreacja artystyczna

Alfabetyzm wizualny, a społeczny status sztuki

Ekonomiczne i polityczne aspekty alfabetyzmu wizualnego

Alfabetyzm wizualny jako kompetencja w odbiorze sztuki

Kompetencje wizualne w społeczeństwach wielokulturowych.

Kompetencje wizualne w życiu codziennym

Społeczne zróżnicowania kompetencji wizualnych a nierówności społeczne

Alfabetyzm wizualny a demokracja

Informacje